06 Stycznia 2022

Ustalenia wartości zamówienia na podstawie art. 35 PZP

Mając na uwadze, że przepisy ustawy – Prawo zamówień publicznych nie definiują, jakie usługi lub dostawy należy uznać za "powtarzające się okresowo", stosowanie w praktyce przepisu art. 35 PrZamPubl wywołuje wiele kontrowersji.

Dla wyjaśnienia tego pojęcia pomocna jest doktryna prawa cywilnego, do której można się odwołać na podstawie art. 8 ust. 1 PrZamPubl. Zgodnie z wymienionym przepisem w zakresie nieuregulowanym przez ustawę – Prawo zamówień publicznych do czynności podejmowanych przez zamawiającego i wykonawców w postępowaniu o udzielenie zamówienia stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego. Wprawdzie doktryna prawa cywilnego również nie rozstrzyga, czym są dostawy i usługi powtarzające się okresowo, definiuje jednak pojęcie świadczeń okresowych. Poglądy doktryny w tym zakresie będą pomocne dla zdefiniowania pojęcia dostaw i usług powtarzających się okresowo.

Doktryna definiuje świadczenia okresowe jako czynności powtarzane cyklicznie, tj. powtarzające się w ściśle określonych, niekoniecznie jednakowych odstępach czasu, realizowane więcej niż jednokrotnie, tzn. w sposób powtarzalny. Pojedyncze świadczenie okresowe posiada co prawda samoistny charakter, jednak jest tylko jednym ze składników danego stosunku zobowiązaniowego, którego zakres wyznacza czas trwania tego stosunku. To odróżnia świadczenia okresowe od świadczenia jednorazowego rozłożonego na raty, w którego przypadku czynnik czasu nie ma wpływu na rozmiar świadczenia i którego zakres jest z góry określony, a poszczególne, świadczone sukcesywnie raty składają się na z góry określoną całość (Z. Radwański, Zobowiązania – część ogólna, s. 65 i n.).

W przypadku świadczeń powtarzających się okresowo bardzo istotne znaczenie ma również fakt, że istotną część tych świadczeń charakteryzuje brak możliwości ich skumulowania i wykonania jednorazowo bez szkody dla zamierzonego efektu ich realizacji. I ta cecha ma bardzo duże znaczenie przy odniesieniu się do "zamówień na dostawy oraz usługi powtarzające się okresowo". Przykładowo nie są usługami powtarzającymi się okresowo zakup książek do biblioteki lub cykliczne szkolenia. Są nimi np. prenumerata prasy, usługa oczyszczania miasta, wycin.ka drzew w pasie przeciwpożarowym przydrożnym.[1]

Zgodnie z art. 35 ust. 1 nPZP: 
Podstawą ustalenia wartości zamówienia na usługi lub dostawy powtarzające się lub podlegające wznowieniu w określonym czasie jest:
1) rzeczywista łączna wartość kolejnych zamówień tego samego rodzaju, udzielonych w ciągu poprzednich 12 miesięcy lub w poprzednim roku budżetowym lub roku obrotowym, z uwzględnieniem zmian ilości lub wartości zamawianych usług lub dostaw, które mogły wystąpić w ciągu 12 miesięcy następujących od udzielenia pierwszego zamówienia, albo
2) łączna wartość zamówień, których zamawiający zamierza udzielić w terminie 12 miesięcy następujących po pierwszej usłudze lub dostawie.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 nPZP: Zamawiający nie może, w celu uniknięcia stosowania przepisów ustawy, zaniżać wartości zamówienia lub konkursu, lub wybierać sposobu obliczania wartości zamówienia.

Przy określaniu wartości zamówienia na usługi powtarzające się lub podlegające wznowieniu ustawodawca nakazał wziąć pod uwagę wszystkie zamówienia tego samego rodzaju w perspektywie 12 miesięcy.

Owe 12 miesięcy liczone jest w odniesieniu do dnia szacowania i określania wartości zamówienia.

Zamawiający winien przeanalizować oba alternatywne sposoby określania wartości zamówienia, o których stanowi art. 35 ust 1 nPZP. Jeżeli obie wartości są niższe lub wyższe kwotowo od wartości, o których stanowi art. 2 ust. 1 pkt 2 nPZP, to wówczas Zamawiający może wybrać którą z alternatywnych metod określania wartości zamówienia z art. 35 ust. 1 nPZP. Jeżeli zaś jedna z metod, o których stanowi art. 35 ust. 1 nPZP jest niższa a druga wyższa kwotowo od wartości, o których stanowi art. 2 ust. 1 pkt 2 nPZP, to wówczas Zamawiający na podstawie art. 29 ust. 1 nPZP przyjmuje metodę wskazującą na wartość wyższą.

W związku z powyższym, Zamawiający każdorazowo zobligowany jest przeanalizować nie tylko wartość szacowaną na przyszłość (12 miesięcy), ale również rzeczywistą wartość usług z ostatnich 12 miesięcy skorygowaną o zmiany ilości lub wartości zamawianych usług, a następnie procedować wg schematu określonego powyżej.

---

[1]P. Granecki, I. Granecka, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2021